We wschodniej części rezerwatu, w obrębie Porytowego Wzgórza znajduje się pomnik dłuta Bronisława Chromego - upamiętniający te wydarzenia, cmentarz partyzancki, ogrodzenia byłych mogił partyzanckich, ślady okopów i stanowisk ogniowych. Cennym elementem kulturowym w rezerwacie są pozostałości infrastruktury kolejki leśnej – drewnianego mostu i nasypu kolejki.

Rezerwat na południu graniczy z doliną rzeki Bukowa, przez jego środek zaś przepływa rzeka Branew. Teren rezerwatu przecinają także liczne mniejsze cieki będące dopływami obu wymienionych rzek. W rejonie wioski Momoty znajduje się kompleks śródleśnych stawów rybnych.

Niektóre fragmenty omawianego rezerwatu prezentują wysokie wartości krajobrazowe.  Należą tu malownicza dolina rzeki Branwi i  Bukowej oraz torfowiska i łańcuchy wydm. Jednym z najrozleglejszych i najbardziej znanych wałów wydmowych jest Porytowe Wzgórze. Dominującymi zbiorowiskami leśnymi są tu: suboceaniczny bór świeży Leucobryo – Pinetum, śródlądowy bór wilgotny Molinio – Pinetum oraz podzespół wilgotny kontynentalnego boru mieszanego Querco – Pinetum molinietosum. Do najbardziej interesujących zbiorowisk należą: wyżynny jodłowy bór mieszany Abietetum polonicum, bór bagienny Vaccinio uliginosi – Pinetum, olsy Ribo nigri – Alnetum i Sphagno squarrosi – Alnetum oraz roślinność torfowiskowa i wodna.

Na terenie rezerwatu występuje wiele gatunków roślin rzadkich i chronionych np. bagnica torfowa, bagno zwyczajne, czosnek niedźwiedzi, długosz królewski, kukułka szerokolistna, lilia złotogłów, modrzewnica zwyczajna, pióropusznik strusi, pomocnik baldaszkowaty, porzeczka alpejska, przygiełka biała, widlicz spłaszczony, widłak goździsty, czy wroniec widlasty. Można tu spotkać także wiele rzadkich i chronionych gatunków zwierząt np. bielika, czerwończyka nieparka, dzięcioła czarnego i zielonosiwego, gacka brunatnego, kumaka nizinnego, wilka, a nawet rysia.

Przez teren rezerwatu przebiega ścieżka edukacyjna „Porytowe Wzgórze”. Dla rezerwatu zostały ustanowione zadania ochronne na okres 5 lat na mocy Zarządzenia Nr 11 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 18 listopada 2020r.

Podstawa prawna utworzenia rezerwatu:

Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 maja 1984 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP Nr 15, poz. 108).

Obwieszczenia Wojewody Lubelskiego z dnia 7 stycznia 2002 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Województwa Lubelskiego, Dz. Urz. z 2002 r. Nr 2, poz. 102).

Powierzchnia: wg aktu utworzenia – 2676,87 ha / wg planu ochrony na lata 1990-1999 -2672,84 ha// aktualnie wynosi 2674,44 ha.

- Cel ochrony: zachowanie kompleksu lasów mieszanych w miejscu upamiętnionym największą na ziemiach polskich bitwą partyzantów polskich i radzieckich z najeźdźcą hitlerowskim.

- Przedmiot ochrony: kompleks lasów mieszanych o wartościach historycznych.

- Forma ochrony: rezerwat objęty ochroną czynną.

- Nadzór nad rezerwatem sprawuje RDOŚ w Lublinie.